Ιστορία
24ΤΑΥΤΗΝ ΓΑΡ ΟΙΚΟΥΜΕΝ ΟΥΧ ΕΤΕΡΟΥΣ ΕΚΒΑΛΟΝΤΕΣ ΟΥΔ’ ΕΡΗΜΗΝ ΚΑΤΑΛΑΒΟΝΤΕΣ ΟΥΔ’ ΕΚ ΠΟΛΛΩΝ ΕΘΝΩΝ ΜΙΓΑΔΕΣ ΣΥΛΛΕΓΕΝΤΕΣ, ΑΛΛ’ ΟΥΤΩ ΚΑΛΩΣ ΚΑΙ ΓΝΗΣΙΩΣ ΓΕΓΟΝΑΜΕΝ ΩΣΤ’ ΕΞ ΗΣΠΕΡ ΕΦΥΜΕΝ, ΤΑΥΤΗΝ ΕΧΟΝΤΕΣ ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟΝ ΔΙΑΤΕΛΟΥΜΕΝ, ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΟΙΣ ΑΥΤΟΙΣ ΟΙΣΠΕΡ ΤΟΥΣ ΟΙΚΕΙΟΤΑΤΟΥΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ ΕΧΟΝΤΕΣ ΠΡΟΣΕΙΠΕΙΝ.
«Ισοκράτους Πανηγυρικός», (24 - 25):
Δηλαδή: «Διότι κατοικούμε αυτήν την χώρα, ΧΩΡΙΣ ΟΥΤΕ ΝΑ ΕΚΔΙΩΞΟΥΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΕΞ ΑΥΤΗΣ, ούτε να την καταλάβουμε ενώ ήταν έρημη, ΟΥΤΕ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΟΥΜΕ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΩΣ ΑΝΑΜΕΙΚΤΟΣ ΟΜΑΔΑ ΑΠΟ ΑΝΟΜΙΑ ΦΥΛΑ, απεναντίας,
ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟΝ ΕΥΓΕΝΕΣ ΚΑΙ ΓΝΗΣΙΟΝ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΜΑΣ,
ώστε τη χώρα, στην οποίαν είδαμε το πρώτο φως, ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕ ΣΥΝΕΧΩΣ ΝΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΜΕ, ΔΙΟΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ και μόνον εμείς απ' όλους τούς άλλους έχομε το δικαίωμα να προσφωνούμε την πόλη μας με τις ίδιες λέξεις, δια των οποίων προσαγορεύουμε τούς πλέον γνωστούς συγγενείς.»
Η παράδοση για το παρελθόν της Ηλείας αποτελεί, όπως είναι φυσικό, ένα κράμα από μύθους και ιστορικά γεγονότα.
Όταν λέμε μύθους δεν εννοούμε, όπως πολλοί νομίζουν, φανταστικές ιστορίες ή παραμύθια, αλλά αληθινές ιστορίες που όμως δεν διεσώθησαν γραμμένες σε κάποιο χειρόγραφο, αλλά έφτασαν μέχρι εμάς παραδωμένες από άνθρωπο σε άνθρωπο, έχοντας διαδοθεί από στόμα σε στόμα.
Αυτή είναι η λεγόμενη προϊστορία που επειδή για μας τους Έλληνες ήταν ιδιαιτέρως ένδοξη, έγινε μύθος κι όταν αναφερόμαστε σε αυτόν μιλάμε για μυθολογία.
Και φυσικά - όπως λέει και ο Ισοκράτης στον Πανηγυρικό του - εμείς οι Έλληνες κατοικούμε αυτή την γη, από την εμφάνιση του ανθρώπου επάνω της, όταν ακόμα δεν υπήρχε γραφή και τα σημαντικά γεγονότα διεσώζονταν από γενιά σε γενιά προφορικά, με διηγήσεις των γεροντότερων στους νεώτερους.