Δέος και θαυμασμός για τα σπήλαια Αμαρκιανού και Δρακότρυπας.
Του Χρήστου Βορλόκα
Για όμορφα ποτάμια στην Ηλεία, ξέρουμε. Για εντυπωσιακούς καταρράκτες επίσης, όπως και για φαράγγια που αφήνουν κατάπληκτους όσους τα διαβούν. Ελάχιστα γνωστά όμως στο ευρύ κοινό είναι κάποια σπήλαια ή βάραθρα που βρίσκονται στα ορεινά της Ηλείας. Θρύλοι και μύθοι τα συνοδεύουν, όμως οι περισσότεροι άνθρωποι φαίνεται να αγνοούν την ύπαρξή τους.

Η «Πρωινή» επιχειρεί μια παρουσίασή τους, με βασικό πληροφοριακό υλικό τις καταγραφές του Κώστα Παπαντωνόπουλου, ενός μύστη της ορεινής Ηλείας που για πολλά χρόνια προβάλλει και αναδεικνύει μοναδικά ιστορικά, λαογραφικά και περιβαλλοντικά ζητήματα της περιοχής. Καθώς το καλοκαίρι είναι η καλύτερη εποχή για εξορμήσεις στην ύπαιθρο, οι λάτρεις της φύσης και του βουνού καλό είναι να γνωρίζουν την ύπαρξη αυτών των δύο σπηλαίων ώστε να προγραμματίσουν κάποια επίσκεψη, που είναι βέβαιο ότι θα τους αποζημιώσει με πλούσιες εντυπώσεις. Αρκεί βέβαια να τηρηθούν οι κανόνες ασφαλείας και να μην επιχειρηθεί οποιαδήποτε απόπειρα εισόδου από άτομα χωρίς εξοπλισμό και γνώσεις.
Το σπήλαιο του Αμαρκιανού
Το μεγαλύτερο απ’ αυτά είναι το σπήλαιο του Αμαρκιανού ή Αμαρκιανό, που βρίσκεται σε υψόμετρο χιλίων μέτρων, πάνω στον παλιό δρόμο μεταξύ Αγίας Κυριακής και Τσιπιάνων. Η περιοχή είναι δυσπρόσιτη, αν και με πεζοπορία μπορεί κανείς να φτάσει σχετικά εύκολα από την Αγία Κυριακή, ακολουθώντας το μονοπάτι μετά το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Ένας πέτρινος τοίχος κλείνει το μεγαλύτερο μέρος της εισόδου του σπηλαίου αφήνοντας δεξιά ένα στενό πέρασμα. Το εσωτερικό του σπηλαίου είναι σκοτεινό αλλά με κάποιους δυνατούς φακούς ο επισκέπτης μπορεί να δει σταλακτίτες, σταλαγμίτες και πτυχώσεις πάνω στους βράχους, σε εντυπωσιακούς σχηματισμούς. Οι διαστάσεις του εσωτερικού είναι 80Χ60 μέτρα (μήκος – πλάτος) και το ύψος του φτάνει τα 20 μέτρα. Η αμφιθεατρικότητα του εσωτερικού χώρου του σπηλαίου είναι η αιτία που καθιέρωσε και την ονομασία του ως «θέατρο Αμαρκιανού».

Η Άννα Πετρόχειλου δήλωνε τότε στην εφημερίδα ότι σκόπευε να επισκεφτεί ξανά το Αμαρκιανό για μια πιο προσεκτική μελέτη, ωστόσο δεν το πέτυχε ποτέ. Πάνω από σαράντα χρόνια πέρασαν, όμως το σπήλαιο δεν αναδείχθηκε ακόμη. Όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα antroni.gr ο κ. Παπαντωνόπουλος που έχει επισκεφθεί το σπήλαιο, το δάπεδο είναι σκεπασμένο με παχύ στρώμα από διάφορα υλικά και σε μερικά σημεία βουλιάζει. Αν καθαριστεί υπάρχει περίπτωση να αποκαλυφτεί μεγάλο μέρος από τους σταλαγμίτες του. Δυστυχώς, κανείς δεν το έκανε μέχρι σήμερα για πολλές δεκαετίες…
Η Δρακότρυπα του θρύλου
Πιο εύκολο στην πρόσβαση αλλά πιο επικίνδυνο στην είσοδο, είναι το σπηλαιοβάραθρο - καταβόθρα που βρίσκεται μεταξύ Τσιπιάνων και Κρυόβρυσης, κοντά στα Καλύβια. Δρακότρυπα ή Διακότρυπα το όνομά του, δηλώνοντας ότι το συνοδεύουν θρύλοι με δράκους και μεταφυσικές εικασίες. Ένας απ’ αυτούς τους θρύλους θέλει την Βερβινή, όπως ήταν η παλιά ονομασία της Κρυόβρυσης, να ήταν χτισμένη πολύ κοντά στη Δρακότρυπα και τους κατοίκους να αναγκάζονται να εγκατασταθούν στο σημερινό σημείο του χωριού εξαιτίας παράδοξων και τρομακτικών γεγονότων. Οι κάτοικοι πίστευαν ότι κάποιος δράκος βρισκόταν στα έγκατα της καταβόθρας, αφού κάθε φορά που το παρακείμενο ποτάμι κατέβαζε πολύ νερό, άνθρωποι και ζώα παρασύρονταν και κατέληγαν στη Δρακότρυπα χωρίς ποτέ να εντοπιστούν. Χαρακτηριστική είναι μια αφήγηση του γνωστού λαογράφου Ν.Γ. Πολίτη, από το βιβλίο του «Παραδόσεις»:
«Η αιτία που ερημώθη το χωριό ήταν το στοιχειό της Δρακότρουπας, ένας Δράκος, που έτρωγε τους ανθρώπους και κόντεψε ναν τους ξεπατώση. Μια γιορτή που εχορεύανε 'ς τ' αλώνι οι χωριανοί και μαζί μ' αυτούς και η όμορφη παπαδοπούλα του χωριού, ήρθε κ' ένας ξένος κ' επιάστηκε 'ς το χορό, κ' εκεί που χόρευε έλεγε ένα τραγούδι, που είχε παράξενο γύρισμα:
Σαν αστράψη και βροντήξη
Παπαδοπούλα θε να λείψη
Και άμα έτελείωσε το τραγούδι άστραψε και εβρόντηξε, και ο ξένος και η παπαδοπούλα εχάθηκαν. Μόνο οι χωριανοί είδαν να βγαίνη τότες καπνός απ’ τη Δρακότρουπα, και κατάλαβαν πως ο ξένος ήταν ο Δράκος και άρπαξε την παπαδοπούλα. Από τότες άρχισε θανατικό 'ς το χωριό, και έτσι αποφασίσανε οι χωριανοί και αφήσανε το χωριό, κ' επήγαν και φτειάσανε το άλλο παραπάνου».
Η παλαιότερη γνωστή εξερεύνηση της Δρακότρυπας αναφέρεται στις 16 Αυγούστου του 1936. Ομάδα σπηλαιολόγων του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου από την Αθήνα και την Πάτρα επί δύο ημέρες προσπάθησαν να εξερευνήσουν τη Δρακότρυπα. Εκεί, παρουσία πολλών κατοίκων του χωριού, ανακοινώθηκαν τα συμπεράσματα των σπηλαιολόγων, σύμφωνα με τα οποία υπήρχε πυθμένας σε βάθος 64 μέτρων και οι περίεργοι ήχοι που ακούγονταν, ήταν απλά από την αντήχηση της ροής του νερού. Τα αποτελέσματα αυτά ικανοποίησαν την περιέργεια των χωρικών αλλά και τους απογοήτευσαν ταυτόχρονα, αφού δεν ανταποκρίνονταν στις φανταστικές δοξασίες. Ο πρόεδρος του χωριού αποχαιρετώντας τους σπηλαιολόγους, μεταξύ των ευχαριστιών του, είπε: «Κρίμα μόνο που έλεγαν οι παππούδες μας ότι απόλυσαν 120 οργιές σκοινί και δεν ήβραν τον πάτο».
Μια άλλη απόπειρα εξερεύνησης έγινε το 2000 από ομάδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας και η πιο πρόσφατη το 2012 από οργανωμένη ομάδα του συλλόγου «Φυσιολάτρες». Και στις δύο περιπτώσεις η κατάβαση έγινε μέχρι το σημείο που υπάρχει ένα φυσικό πεζούλι, στα 20 μέτρα περίπου, καθώς πιο κάτω υπήρχε νερό.
Η φύση είναι όμορφη αλλά θέλει προσοχή…

Το σπήλαιο του Αμαρκιανού και το σπηλαιοβάραθρο της Δρακότρυπας ανάμεσα Αγία Κυριακή – Τσίπιανα - Κρυόβρυση συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον σπηλαιολόγων και φυσιολατρών, όχι όμως και των αρμόδιων φορέων της Ηλείας. Για δεκαετίες μετά την πρώτη εξερεύνηση από την Άννα Πετρόχειλου, το σπήλαιο του Αμαρκιανού παραμένει δυσπρόσιτο και εγκαταλελειμμένο ενώ θα μπορούσε να είναι επισκέψιμο, δίνοντας ένα κίνητρο σε εκατοντάδες κόσμου ετησίως να επισκεφθούν την περιοχή. Το ίδιο συμβαίνει και με τη Δρακότρυπα, που πέραν μιας μικρής επιγραφής στο δρόμο τίποτε άλλο δεν δηλώνει την ύπαρξή της εκεί. Ελπίζουμε η δημοσιοποίηση του θέματος να κεντρίσει το ενδιαφέρον όσων μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Είναι κρίμα να παραμένουν στα αζήτητα τόσο ενδιαφέροντα αξιοθέατα, που αν συνδυαστούν με τις άλλες ομορφιές της ορεινής Ηλείας μπορούν να ζωντανέψουν τα χωριά της περιοχής.
Πηγή: http://www.eproini.gr